TARIXIY MASALALAR

  1.  Abu Ali ibn Sino masalalaridan:

1)         Agar sonni 9 ga bo‘lganda 2 yoki 7 qoldiq qolsa, bunday sonning kvadratini 9 ga bo‘lganda 4 qoldiq chiqadi;

2)         Agar sonni 9 ga bo‘lganda 4 yoki 5 qoldiq qolsa, bunday sonning kvadratini 9 ga bo‘lganda 7 qoldiq chiqadi.

3)         Agar sonni 9 ga bo‘lganda  1  yoki 8 qoldiq qolsa, bunday sonning kvadratini 9 ga bo‘lganda 1 qoldiq chiqadi.

4)         Agar sonni 9 ga bo‘lganda 3 yoki 6 qoldiq qolsa, bunday sonning kvadrati 9 ga qoldiqsiz bo‘linadi.

5)         Agar sonni 9 ga bo‘lganda qoldiq 1, 4 yoki 7 bo‘lsa, u holda bunday son kubini 9 ga bo‘lganda qoldiq 1 bo‘ladi.

6)         Agar sonni 9 ga bo‘lganda qoldiq 2, 5 yoki 8 bo‘lsa, u holda bunday son kubini 9 ga bo‘lganda qoldiq 8 bo‘ladi.

7)         Agar sonni 9 ga bo‘lganda qoldiq 3 yoki 6 bo‘lsa, u holda bunday sonning kubi 9 ga qoldiqsiz bo‘linadi.

8)         Kubdan qirra ayirilsa, bu 6 ga karrali son bo‘ladi, ya’ni n3–n shaklidagi son 6 ga qoldiqsiz bo‘linadi, bunda n—natural son.

 

2.  (Diofant masalasi). Quyidagi tenglikning to‘g‘riligini ko‘rsating:

(a2 + b2)(c2 + d2) = (ac  bd)2 + (bc  ad)2.

 

3. Eyler masalasi. Quyidagi tenglikning to‘g‘riligini ko‘rsating:

(a2 + b2 + c2 + d2)(m2 + n2 + p2 + q2) = (an + bm + cq + dp)2 +

+(am – bn + cp – dq)2 + (apbq + cm + dn)2 + (aqbpcn + dm)2.