1.   Sinus   va   kosinusning   ishoralari

 

Aytaylik, (1; 0) nuqta birlik aylana bo'yicha soat mili harakatiga qarama – qarshi harakat qilmoqda. Bu holda birinchi chorak (kvadrant)da joylashgan nuqtalarning ordinatalari va abssissalari musbat. Shuning uchun, agar  bo'lsa,  va bo'ladi (63,64- rasmlar).

Ikkinchi chorakda joylashgan nuqtalar uchun ordinatalar musbat, abssissalar esa manfiy. Shuning uchun, agar  bo'lsa, , bo'ladi (63, 64- rasmlar). Shunga o'xshash, uchinchi chorakda , , to'rtinchi chorakda esa ,  (63, 64-rasmlar). Nuqtaning aylana bo'yicha bundan keyingi harakatida sinus va kosinuslarning ishoralari nuqta qaysi chorakda turganligi bilan aniqlanadi.

Agar (1; 0) nuqta soat mili yo'nalishida harakat qilsa, è holda ham sinus va kosinusning ishoralari nuqta qaysi chorakda joylashganiga qarab aniqlanadi; bu 63, 64- rasmlarda ko'rsatilgan.

 

 

*               1 - m a s a 1 a . Burchak sinus va kosinuslarining ishoralarini aniqlang:

1) ;     2) 745°;     3)  .

1)  burchakka birlik aylananing ikkinchi choragida joylashgan nuqta mos keladi. Shuning uchun sin > 0, cos>0.

 

           

 

2) 745° =2∙ 360°+25° bo'lgani uchun (1; 0) nuqtani 745° ga burishga birinchi chorakda joylashgan nuqta mos keladi. Shuning uchun sin745° >0,   cos745° >0.

3) -<-<- bo`lgani uchun (1; 0) nuqtani - burchakka burganda uchinchi chorakda joylashgan nuqta hosil qilinadi. Shuning uchun sin(-) < 0,   cos(-)< 0.

 

 

2.   Tangensning   ishoralari

Ta'rifga ko'ra. Shuning uchun, agar va bir xil ishoraga ega bo'lsa,  va  qarama-qarshi ishoralarga ega bo'lsa,bo'ladi. Tangens­ning ishoralari 65- rasmda tasvirlangan.

 ning ishoralari ning ishoralari bilan bir xildir.

 

*               2 - m a s a 1 a. Burchak tangensining ishoralarini aniqlang:

 1) 260°;    2) 3.      

 1) 180° < 260° < 270° bo'lgani uchun tg260° > 0.

 2)  < 3 <  bo'lgani uchun tg3 < 0 .

 

     TAYANCH   TUSHUNCHALAR:

                               

                        Sinus va kosinus ishoralari.